نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد کارآفرینی، دانشگاه ایلام. ایلام. ایران
2 دانشیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام. ایلام. ایران
چکیده
این پژوهش باهدف تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره‌ی ابتدایی پیرامون مشارکت و کار مشترک انجام شده است. روش‌شناسی پژوهش، تحلیل محتوا بوده و محتوای کتاب‌ها شامل همه تکالیف، تصاویر و متن درس‌ها به‌عنوان واحدهای تحلیل موردمطالعه قرار گرفته‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها فهرست وارسی بوده که روایی آن به تأیید تعداد پنج نفر از کارشناسان متخصص برنامه‌ریزی آموزشی رسید. پایایی آن نیز با استفاده از ضریب همبستگی میان دو نوبت رمزگذاری (82./.) محاسبه گردید که نشان از پایایی مناسب ابزار پژوهش داشت. نتایج نشان داد که سهم دو مقوله مشارکت و کار مشترک کمتر از یک درصد از کل محتوای کتاب‌های درسی بود. مقایسه بخش‌های سه‌گانه متن، تصویر و تکلیف نیز نشان داد که در بخش تصویری بیش از دو بخش دیگر به این دو مقوله توجه شده است؛ بنابراین نظر به اهمیت مفاهیم مشارکت و کار مشترک، پیشنهاد می‌شود که در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی بازنگری شود.
کلیدواژه‌ها
- مروت، برزو؛ باغبانیان، مصطفی (1390)؛ «بررسی نگرش دانشجویان منطقه یازده دانشگاه آزاد اسلامی به اتحاد ملی و انسجام اسلامی»، فصلنامه مطالعات ملی، 12(48)، صص 114ـ93.
- پورعلی، پری‌ناز و دیگران (1394)؛ «بررسی چگونگی کاربست مؤلفه‌های آموزش‌وپرورش انسان‌گرایانه با تأکید بر افزایش انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان در مدارس ابتدایی تهران»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 3 (11)، صص 81ـ67.
- پوریوسفی، حمید و بهاری، حبیبه (1388)؛ «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر میزان مشارکت زنان در سازمان‌های غیردولتی در شهر تبریز»، مجله جامعه‌شناسی معاصر، سال اول، شماره 2، صص 86ـ49.
- حاجی صادقی، مریم و سعادتمند، زهره (1394)؛ «بررسی اثربخشی روش یادگیری مشارکتی (الگوی جینگ ساو) بر پیشرفت تحصیلی درس جغرافی دانش‌آموزان دختر سال اول راهنمایی (نظام قدیم) شهر اصفهان»، اولین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی و روانشناسی ایران، قم: مرکز مطالعات تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
- داوودی، رسول (1391)؛ «ارزیابی عملکرد و موانع فراروی شورای دانش‌آموزی جهت مشارکت‌دهی دانش‌آموزان در فعالیت‌های مدارس»، فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. زمستان 1391، دوره 3، ش 4 (پیاپی 12)، صص 155ـ141.
- رحمانی، شورش و دیگران (1391)؛ «طراحی و اعتباربخشی برنامه درسی مبتنی بر پرورش روحیه تعاون در دوره متوسطه»، نشریه تعاون، دوره جدید، شماره 2، صص 82ـ65.
- سعدی، رئیس حسن رئیس؛ نقیبی، فروغ (1394)؛ «بررسی رابطه تربیت اجتماعی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان ابتدایی»، شادگان، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی.
- سپهردوست، حمید؛ زمانی شبخانه، صابر (1394)؛ «بررسی نقش تعاونی‌ها در ایجاد انگیزه‌های مشارکتی و توسعه اقتصادی»، فصلنامه مطالعات ملی، 16 (63)، صص 144ـ121.
- سروری، هادی، مستوفی، آذین (1399)؛ «شناسایی قابلیت مشارکت کودکان در برنامه‌ریزی شهری از طریق تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره‌ی دوم ابتدایی»، جغرافیا و توسعه فضای شهری، 7 (1)، صص 163ـ145.
- صادقی، سیامک و دیگران (1396)؛ «آسیب‌شناسی کار تیمی در تعاونی‌های کشاورزی شهرستان همدان»، فصلنامه خط‌مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی)، بهار 1396، دوره 8، شماره 25، صص 58ـ45.
- طهماسبی، سوسن؛ ذکایی، مرجان (1380)؛ «الگوهای مشارکت اجتماعی در ایران»، ترجمه، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 5، صص 67ـ58.
- عابدینی بلترک و دیگران (1393)؛ «جایگاه مؤلفه‌های کارآفرینی در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی»، اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران: مؤسسه آموزش عالی اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
- قاسمی روشناوند، جواد و دیگران (1399)؛ «شناسایی راهکارهای توسعه مشارکت فرابخشی در ورزش دانش‌آموزی»، پژوهش در ورزش تربیتی، 8 (21)، صص 34ـ17.
- گراوند، علی و دیگران (1396)؛ «بازتاب مشارکت اجتماعی در بوستان سعدی»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، 8 (3)، صص 95ـ71.
- محمدی، رویا و دیگران (1393)؛ «بررسی نقش عوامل مدیریتی در بهبود عملکرد تعاونی‌های تولید کشاورزی»، تبریز، کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش‌ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط‌زیست و گردشگری.
- محمدی قشلاق، پریوش (1395)؛ «بررسی نقش جغرافیای انسانی در کتب دوره متوسطه در روحیه مشارکت‌پذیری اجتماعی دانش‌آموزان (مطالعه موردی: شهرستان ارومیه)»، جغرافیایی سرزمین، تابستان 1395، دوره 13، ش 50 ، صص 44ـ33.
- محمدی، علی؛ علی‌نژاد، فاطمه (1396)؛ «تحلیلی بر مهارت‌های ارتباطی به‌عنوان مؤلفه اصلی زمینه‌ساز توسعه صلح و دوستی در کتب درسی (مطالعه موردی: کتاب‌های تعلیمات اجتماعی چهارم، پنجم و ششم ابتدایی بخش مدنی)»، رویش روانشناسی، تابستان 1396، دوره 6، ش 3، پیاپی 20، صص 224ـ206.
- مسعودنیا، حسین و دیگران (1393)؛ «رابطه ازخودبیگانگی و مشارکت سیاسی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان»، فصلنامه مطالعات ملی، 15 (60)، صص 116ـ95.
- نوابخش، مهرداد و اسمی جوشقانی، زهرا (1391)؛ «عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر میزان مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های دانش‌آموزی»، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، پاییز 1391، دوره 4، شماره 4 (مسلسل 16)، صص 121ـ105.
- نوروزی، فیض‌اله؛ بختیاری، مهناز (1388)؛ «مشارکت اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن»، فصلنامه راهبرد دانش، ش 53، صص 269ـ249.
- Cele, S. & Van der burget, D. (2013). "Participation, consultation, confusion: professionals' understandings of children's participation in physical planning", journal of Children's Geographies. Volume 13, 2015 - Issue 1, 14-29.
- Gerston, L. N, )2002), Public policy making in a democratic society: A guide to civic engagement, New York: Centre for Civic Education.
- Hashish Y, A Bunt, JE Young. (2014). "Involving children in content control: a collaborative and education-oriented content filtering approach". CHI '14 Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems. Pages 1797-1806.
- Ming-shang huang. (2012). "Design and implementation of a cooperative learning system for digital content design curriculum: investigation on learning effectiveness and social presence", the Turkish online journal of educational technology, 11(4).
- Pandeya, Ganesh Prasad and Shreshta, Shree Krishna, (2016), "Does Citizen Participation Improve Local Planning? An Empirical Analysis of Stakeholders' Perceptions in Nepal", Journal of South American Development, Vol. 11, No. 3, PP. 276-304.
- UN, (2008), People matter civic engagement in public governance, World Public Sector Report 2008. New York.
)